Zmiany w zakresie wliczania do stażu pracy działalności gospodarczej, umów cywilnoprawnych oraz innych form zatrudnienia

Długo wyczekiwane zmiany w zakresie wliczania do stażu pracy działalności gospodarczej, umów cywilnoprawnych oraz innych form zatrudnienia

W maju 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów pojawiła się informacja
o rozpoczęciu prac nad wprowadzeniem zmiany do ustawy Kodeks pracy (UD59) w zakresie dotyczącym zasad wliczania do stażu pracy okresów zatrudnienia innych niż wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych. Projekt zakłada dodanie art. 302¹, zgodnie z którym do stażu pracy wliczane będą okresy wykonywania pracy i prowadzenia działalności określone w art. 6 ust. 1 pkt 3, 4, 5, 5a, 6, 8, 11, 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. 

Zgodnie ze wskazanym przepisem zakresem nowelizacji Kodeksu pracy objęte będą osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej były:

• członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;
• osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi; 
• osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi;
• osobami współpracującymi z osobami fizycznymi, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców; 
• posłami i senatorami pobierającymi uposażenie oraz posłami do Parlamentu Europejskiego;
• osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
• żołnierzami niezawodowymi pełniącymi czynną służbę wojskową;
• osobami odbywającymi służbę zastępczą

jeśli stanowiły tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Projektowana zmiana podyktowana jest przede wszystkim brakiem jednolitych przepisów
w obowiązującym systemie prawnym, a także w przypadku ustalania stażu pracy wyłącznie
w oparciu o stosunek pracy, nierównym traktowaniem osób świadczących pracę na podstawie innej formy niż stosunek pracy. Podkreślić bowiem należy, że w wielu przypadkach staż pracy decydujący jest przy nabywaniu przez pracownika uprawnień m.in. nagrody jubileuszowej, stażowego czy też może stanowić kryterium przy ubieganiu się o pracę (wymóg posiadanego udokumentowanego doświadczenia zawodowego). Jak słusznie wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 maja 2015 roku, sygn. akt II OSK 2429/13 „zgodnie z treścią powołanego w podstawach skargi kasacyjnej przepisu art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, wyrażającego zasadę równości, wszyscy są wobec prawa równi oraz wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Oznacza to nakaz jednakowego traktowania równych i podobnego traktowania podobnych, dopuszczając jedynie uzasadnione zróżnicowania, co wiązać również należy z zasadą sprawiedliwości. (…) Przy określaniu kryteriów, jakie musi spełniać kandydat na dyrektora samorządowej jednostki organizacyjnej należy mieć na względzie to, że dokumentowanie stażu zawodowego i związanych z nim kwalifikacji nie może być opierane wyłącznie na świadectwach pracy i zaświadczeniach z aktualnego miejsca pracy”. 

Zgodnie z opublikowanymi założenia do projektu zmiany ustawy do stażu pracy zaliczane będą niektóre okresy niepodlegania ubezpieczeniom społecznych przewidziane w przepisach szczególnych, a które wiążą się z wykonywaniem pracy lub działalności co do zasady stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych. Mowa tutaj o wykonywaniu pracy na podstawie umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26  lat.

Projekt zakłada także, że wymienione okresy będą potwierdzane wydawanym przez ZUS zaświadczeniem. Jako planowany termin do przyjęcia projektu zmiany ustawy przez Radę Ministrów został wskazany III kwartał 2024 r. 

Źródło – https://www.gov.pl/web/premier/6-projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy—kodeks-pracy