Procedura zgłoszeń wewnętrznych – czy trzeba ją uzgadniać ze związkami zawodowymi?

Procedura zgłoszeń wewnętrznych – czy trzeba ją uzgadniać ze związkami zawodowymi?

W dniu 19 czerwca 2024 r. została podpisana przez Prezydenta RP ustawa o ochronie sygnalistów z 14 czerwca 2024 r.  (dalej: Ustawa), która stanowi implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (dalej: Dyrektywa).

Zgodnie z art. 24 ust. 3 Ustawy podmiot prawny ustala procedurę zgłoszeń wewnętrznych po konsultacji z: 

• zakładową organizacją związkową albo zakładowymi organizacjami związkowymi jeżeli w podmiocie prawnym działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, albo
• przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego wyłonionymi w trybie przyjętym w podmiocie prawnym, jeżeli nie działa w nim zakładowa organizacja związkowa. 

Obowiązek ustanowienia kanałów i procedur po konsultacji i w porozumieniu z partnerami społecznymi wynika wprost z art. 8 ust. 1 Dyrektywy. 

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN pod pojęciem „konsultacji” należy rozumieć zasięganie opinii u specjalisty lub rzeczoznawcy. Zatem należy przyjąć, że jest to forma niewiążąca w przeciwieństwie do uzgodnienia, którym posługuje się m.in. ustawa o związkach zawodowych.

Konsultacje trwają nie krócej niż 3 dni i nie dłużej niż 10 dni od dnia przedstawienia przez podmiot prawny projektu procedury (ustawa nie określa w jaki sposób następuje przedstawienie procedury, zazwyczaj będzie to przesłanie poprzez wiadomość e-mail tekstu projektu procedury). Procedura wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia podania jej do wiadomości osób wykonujących pracę w sposób przyjęty w danym podmiocie, natomiast osobie, która ubiega się o pracę, informacja o procedurze jest przekazywana wraz z rozpoczęciem rekrutacji. 

Jak już wyżej wskazano, ustawodawca, w odniesieniu do roli związków zawodowych w ustalaniu procedury zgłoszeń wewnętrznych posłużył się sformułowaniem „konsultacja” a nie „uzgodnienie”. Zatem w pełni uzasadnionym wydaje się stanowisko, że brak zgody organizacji związkowych nie uniemożliwia wprowadzenia procedury w danym podmiocie prawnym. Do uznania danego podmiotu jest oczywiście to, czy zgłoszone przez organizację związkową uwagi dany podmiot uwzględni czy też nie.